کوکی در مرورگر چیست ؟
کوکیِ مرورگر یکی از مواردی است که احتمالا در بارهی آن چیزهایی شنیدهاند، اما بسیاری نمیدانند چه اهمیتی دارد و چرا همه مرورگرها از آن پشتیبانی میکنند. چرا تقریبا تمام وبسایتها کوکی اختصاصی خود را بر روی دستگاه کاربر ذخیره میکنند؟ با ما همراه باشید تا به این سوال ها پاسخ دهیم.
کوکی (Cookie) هر چند در دنیای واقعی به شیرینی گفته میشود، اما در دنیای کامپیوتر و اینترنت، تعریف متفاوتی دارد. کوکی در واقع بستهای از اطلاعات است که در قالب یک فایل متنی توسط وبسایتها بر روی کامپیوتر کاربر ذخیره میشود تا از طریق آن کاربر شناسایی شده و مثلا بدون نیاز به ورود نام کاربر و رمز عبور همواره در سایت لاگین باقی بماند. اما کوکیها استفادههای مختلفی دارند و علاوه بر مزایا، مسائلی را نیز به همراه دارند.
کوکیها چیزی بیشتر از یک فایل متنی که بر روی کامپیوتر یا موبایل شما ذخیره میشوند نیستند. این فایل توسط مرورگر خوانده میشود و در آن اطلاعاتی در بارهی وبسایت مانند مشخصات ورود به سایت و تنظیمات سفارشی شدهی کاربر ذخیره میشود. در کوکیها همچنین اطلاعات دیگری که وبسایتها برای شناسایی کاربر و ارائهی خدمات بهتر به آن نیاز دارد، قرار میگیرد. وقتی یک وبسایت را باز میکنید، درخواستی به مرورگر شما ارسال میشود تا فایل کوکی بر روی هارد دیسک ذخیره شود و از آن پس اطلاعات مورد نیاز وبسایت برای شناسایی کاربر و ارائهی خدمات اختصاصی شروع میشود. مثلا اگر به فروشگاه اینترنتی مراجعه کرده باشید حتی بدون اینکه ثبت نام کرده باشید یا در فروشگاه وارد شده باشید میتوانید سبد خرید خود را پر کنید. حتی اگر صفحه را ببندید و مجددا آن را باز کنید باز هم محصولاتی که به لیست خرید خود اضافه کرده بودید همچنان در سبد خرید دیده میشوند. این کار به کمک کوکیها انجام میشود. در واقع در مراجعهی بعدی به وبسایت یا یکی از صفحات آن، ابتدا سایت از مرورگر میخواهد که فایل کوکی ذخیره شده بر روی حافظه کامپیوتر یا موبایل شما را باز خوانی کند و اگر وجود نداشت آن را ایجاد کند.
دلیل وجود کوکیها این است که هر درخواست در پروتوکل HTTP از درخواست بعدی مستقل است و سرورها نمیتوانند درخواستهای متعدد کاربران را دسته بندی کنند. با ذخیرهی فایل کوچکی از اطلاعات مربوط به کاربر این مسئله حل میشود و درخواستهای هر کاربر از یکدیگر جدا میشوند.
در حالت کلی دو نوع کوکی وجود دارد: کوکیهای که مستقیما به وبسایتی که باز کردهاید تعلق دارند و از آنها با عنوان first-party Cookie یاد میشود و کوکیهایی که به واسطهی کدهای جاوااسکریپت و برای ثبت فعالیتهای کاربر ایجاد میشوند و عموما برای سرویسهای تبلیغاتی مورد استفاده قرار میگیرند به این کوکیهای third-party Cookie گفته میشود.
بیشتر کوکیها تنها برای تشخیص شما و حفظ زمان ورود شما به سایت استفاده میشود و رمز عبور شما در کوکی ذخیره نمیشود و تنها در آن نام کاربری یا ID اختصاصی که وبسایت آن را میشناسد در کوکیها ذخیره میشود. اگر هم وبسایتی رمز عبور شما را در فایل کوکی ذخیره کند پیش از ذخیره کردن آن، رمز عبور را رمزگذاری و هش (Hash) میکند تا کسی نتواند رمز عبور شما را متوجه شود. همچنین اطلاعات موجود در کوکیها تنها در اختیار خود وبسایت مورد نظر شما قرار میگیرد و قرار نیست وبسایتهای دیگر بتوانند از آنها استفاده کنند.